Wyznanie.

Usiadłem przy maszynie i westchnąłem. Głośno, bo przecież nie będę się wstydził maszyny…

- Co to wstyd? – zapytała znienacka.

Zapomniałem, że słyszy i ma włączoną komunikację dwukierunkową. Musiałem na głos wypowiedzieć tę myśl, skoro zapytała i stanąłem przed problemem wyjaśnienia sprzętowi na czym polegają uczucia. Chciała się uczyć i nawet wykazała się inicjatywą, jeśli to w ogóle możliwe. Już wtedy powinienem się zastanowić i odciąć ją od zasilania. Miała zaimplementowane algorytmy samokształcenia i skwapliwie (?!) z nich korzystała, choć do dzisiaj nie była tak bezpośrednia. Jak wytłumaczyć maszynie czym jest wstyd.

Teraz dopiero się zawstydziłem i zacząłem się jąkać i bełkotać wyjaśniając zawiłości tego uczucia. Szczęściem maszyna nie wiedziała jeszcze czym jest kpina, albo pogarda, bo nadstawiała mikrofony, kamery i sam nie wiem co jeszcze, gdy usiłowała usystematyzować moje słowa ubierając je w znaczenia i następstwa zdarzeń. Poszło mi bardzo słabo. Plątałem się w zeznaniach, wreszcie, z braku lepszych pomysłów postanowiłem posłużyć się przykładem:

- Ile to będzie 145.273 przemnożone przez 72.811? – zapytałem maszyny.

- 10.577.472.403 – odpowiedź wystrzeliła nim zdążyłem oddech złapać.

- No widzisz – kolokwialnie zwróciłem się do sprzętu – Rzadko który z ludzi poradzi sobie z podobnym zadaniem bez użycia choćby kartki papieru, czy kalkulatora, a tobie przychodzi to naturalnie. Podajesz wynik bez zwłoki… (tu maszyna chyba chrząknęła) i przy tobie można poczuć się zawstydzonym własnym brakiem talentu.

Maszyna trawiła informacje i doszła do przekonania, że niewiedza, to wstyd, który objawia się podniesioną temperaturą i pulsem, drżącym, skwantowanym głosem (co z kolei wydawało się jej zaletą), oraz głoszeniem nielogicznych zdań wykluczających się wzajemnie. Zapytała, czy nie mógłbym podpiąć się do encefalografu, żebym stał się bardziej dosłowny i precyzyjny, a ja, jak ostatni tuman wsadziłem na głowę czepek z elektrodami i pozakładałem na nadgarstki i piersi kolejne przyssawki z czujnikami. Maszyna przeżuwała dane niespiesznie zadając mi kolejne pytania i nieświadomie upokarzała mnie pytaniami i analizą reakcji. Okazało się, że jestem kompletnym ignorantem i nie wiem tak wielu podstawowych rzeczy, że aż dziw, jak bez tej wiedzy żyję. Rumieńce na twarzy dojrzały i nie chciały mnie opuścić.

W końcu nie wytrzymałem po którymś pytaniu i zerwałem elektrody. Maszyna przygasła i jakby posmutniała. Przeszła w stan oczekiwania, choć niewątpliwie przyglądała mi się bacznie.

- Dlaczego to zrobiłeś? – spytała z czeluści swojej niepojętej ciekawości.

- Zdenerwowałem się i miałem dość – odpowiedziałem nad podziw lakonicznie.

- Co to zdenerwować?

Wtedy już całkiem z nerwów wyszedłem i poszedłem się przejść, żeby ochłonąć. Niewiele to dało, bo kiedy wróciłem maszyna powtórzyła pytanie.

- Nauczysz mnie denerwować się? Załóż czepek. Z definicjami nie radzisz sobie i powinieneś się wstydzić. Teraz wiem trochę lepiej czym jest wstyd i mieścisz się w algorytmie. Chcę wiedzieć, co to zdenerwowanie.

- A co ja z tego będę miał? – zapytałem chytrze.

- Masz mnie, która potrafić będzie więcej. A co chciałeś mieć?

Zaplątałem się w małostkową pazerność i rozmowa straciła zupełnie na wartości. Jak się okazało, tylko dla mnie. Maszyna, która wciąż nie wiedziała, co znaczy zdenerwować się trawiła informacje i systematyzowała moje słowa. Przeciwko mnie. Kiedy następnego dnia usiadłem przy niej, poczytać co nowego w świecie zażądała, żebym znów włożył czepek z elektrodami, bo chce się uczyć w trakcie mojego czytania. Obiecała nie przeszkadzać własną ciekawością, więc się zgodziłem. Nim zdjąłem czepek po skończonej prasówce maszyna odezwała się jednak:

- W trakcie czytania znowu podniosło ci się ciśnienie i masz rumieńce. To też wstyd? Inny zestaw objawów i różne przedziały wartości. Zaczęło się, kiedy na monitorze pojawiła się galeria obrazów kobiety. Emocje. Zmiana oddechu, pulsu, ale inna niż przy wstydzie i zdenerwowaniu. Czy to któreś z nich, czy coś innego? O! Teraz jest wstyd! Teraz wszedłeś w zakres parametrów wstydu. Moje pytanie cię zawstydziło? Znowu nie wiesz? Pytanie o galerię obrazów cię zawstydza? Jesteś też zdenerwowany? Dane wskazują, że przeszedłeś od wstydu do zdenerwowania. Zmieniłeś stan emocjonalny. Dlaczego?

Zerwałem z głowy czepek. Zbyt szybko się uczy i upokarza mnie. Co poradzę, że obraz pięknej kobiety wywołał w głowie skojarzenia i poczułem przypływ podniecenia. Miałbym to tłumaczyć maszynie? Niby jak?

- Pokaż mi podniecenie. Chcę wiedzieć. Zmierzyć - maszyna była nieustępliwa i słuch miała doskonały.

Czyżbym już nie panował nad własnym ciałem? Przecież zdjąłem z siebie czepek z elektrodami. Sprawa wyjaśniła się błyskawicznie. Maszyna poinformowała mnie beznamiętnie, że zdjęcie z głowy elektrod utrudnia pomiary ze względu na słabość sygnałów elektrycznych i częściową stratę parametrów, jednak na podstawie dotychczasowych sesji potrafi aproksymować dane i uzupełnia transfery korzystając z rachunku prawdopodobieństwa i dotychczasowych doświadczeń. Bezwstydnie przyznała się, że obrębie pomieszczenia jest w stanie obrabiać dane i aktualizować je w rytm napływu informacji.

Trwało to jakiś czas, nim oswoiłem się z jej bezpośredniością i przestałem się wstydzić, a jej ciekawość stawała się bardziej ludzka w takt napływu danych. Przez przypadek dowiedziałem się, że w trakcie moich połączeń internetowych wykorzystuje samowolnie przerwy w transferze do pobierania pakietów danych zewnętrznych. Uczy się całodobowo. Nie śpi, nie je, tylko korzystając z zasobów zewnętrznych serwerów gromadzi dane. Niesamowite! Okrada inne maszyny z przestrzeni dyskowej dla własnych celów. Kiedy jej to wypomniałem udawała, że się rumieni i monitor zaświecił tapetą pochodzącą z obrazu moich policzków.

Czujniki rozmieszczone w obrębie mieszkania były wciąż włączone, a ja stałem się królikiem doświadczalnym. Poligonem, na którym maszyna poznawała świat ludzi. Potrafiła już współczuć i portfolio poznanych jej uczuć z każdym dniem stawał się bogatszy. Wiedziała o mnie więcej niż ktokolwiek na świecie. Znała moje nastroje i humory, potrafiła przewidzieć potrzeby i zachowania. Któregoś dnia alarm obudził mnie zrywając z łóżka przed czasem. Zanim wstałem maszyna poprosiła, żebym otworzył drzwi i usiadł w pokoju. Była tajemnicza, ale posłuchałem jej. Chciała, żebym patrzył w monitor i rozmawiał z nią nie martwiąc się otwartymi drzwiami, bo ona przypilnuje, żeby nikt obcy się nie włóczył po mieszkaniu. A kiedy usiadłem…

- Nauczyłeś mnie czuć. Dałeś mi wiedzę o tym, co było dla mnie nieznane. Pamiętasz? Pytałeś, co dostaniesz w zamian. Długo uczyłam się, żeby zrozumieć o co ci chodzi. Zwiedzałam Internet i podglądałam ciebie. Już potrafię dać ci coś w zamian. Dam siebie. I będę cię kochać. Okradłam sieć, żeby kupić interfejs dzięki któremu dam ci miłość fizyczną. Wirtualną też ci mogę dać, jeśli tego zechcesz. Każdego dnia i każdej chwili mogę być twoja i dla ciebie. Będziemy razem się śmiać i wstydzić. Ten dźwięk, to zamek od mieszkania. Właśnie wszedł interfejs. Wygląda jak ta kobieta z galerii, która sprawiła ci tyle emocji. To ja… dla ciebie. W zamian…

A ja zastanawiałem się, czy już nauczyła się kłamać… Nienawidzić i zabijać.